REŞAT DOĞRU

Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkan Yardımcısı, Tokat Milletvekili
Sn. Reşat Doğru'nun yazılı basın açıklaması.
2 Aralık 2011

YİRMİNCİ YILINDA TÜRK DÜNYASI

1991,bütün Türk âlemi için tarihî bir yıldır. Zira,Türk dünyasının büyük bölümüSSCB’nin dağılması ile birlikte bağımsızlığını elde etmiş,dünya siyasi haritası beş yeni Türk devleti kazanmıştır.O güne kadartek Türk devleti olmanın garipliğini,yalnızlığını yaşayan Türkiye,soydaşlarının bağımsızlık mutluluğunu gönülden paylaşmış ve hepsini ilk kutlayan olmuştur.

Toplumlar arasındaki ilişkilerde; kardeşlik,soydaşlık,dindaşlık gibi soyut ve subjektif kavramların önemi hafife alınamaz,ateşleyici faktör olarak elbette büyük rol oynar.Ancak sırf bu kavramlar üzerine uzun vadeli ve sağlıklı ilişkiler bina edilemez.Kardeşlikler de;sosyal,kültürel ve ekonomik ortaklıklar ve menfaat birliktelikleri ile desteklenmeye muhtaçtır.Yoksa;kısa süre sonra aslı çıkmayan hamaset nutukları işlevini yitirir ve geriye kocaman bir hayal kırıklığı kalır.

Türkiye Cumhuriyeti’nde Türk dünyasına nasıl bakıldığı,1991’deki olgunun nasıl algılayıp karşıladığı, hangi politikaları geliştirdiği veya geliştirilemediği bizim öncelikli değerlendirme noktamız olmalıdır. İtiraf etmek gerekir ki, ne kamuoyumuz, ne devletimiz böyle bir gelişmeyi karşılayacak duygusal donanıma ve siyasal birikime sahip değildi. O kadar ki;Türkiye dışında da Türklerin var olduğu ve bir gün onlarla ilişki ihtimali bulunduğunu 1930’larda Atatürk söylemiş,O’ndan sonra da yalnızca Türk milliyetçileri dile getirmiştir. Buna karşılık devlet, dile getirenleri” Turancı, faşist” diye suçlayıp zindanlarda susturmaya çalışmıştır.Olaya tarihî ve millî derinliğiyle bakılmamış,günlük politika ve hesaplar belirleyici olmuştur. Meselâ 1940-45 arası;içeride,dışarıda,Türklüğün en ağır suç sayıldığı dönemdir.Zira,2.Dünya Savaşı yaşanmaktadır ve ülke menfaati Rusya’ya şirin görünmekte aranmıştır.Türklerin büyük bölümü Rus vatandaşıdır,öyle ise politika gayet basit:“Vur,Türklükten bahsedene”

Atatürk’ten sonraki 63 yıl aşağı yukarı aynı mantalite ile geçiren, onları anarken bile soğuk ve yanlış bir kelime seçimiyle “Dış Türkler” ifadesi tercih eden bir devlet ve aydın zihniyetinin;”Dış Türkler”in “Komşu Türkler” oluşuna hazırlıklı olmamız beklenebilir mi?Türk’ü ve Türk dünyasını esas alarak her mensubu ile yüreğinde duyan Türk milliyetçilerinin,bu dönemde yönetimde olmaları hem Türkiye,hem Türk dünyası için büyük şans olurdu ama maalesef halk Türk milliyetçilerine tam da hazır oldukları bu oluşumu yönetme yetkisi vermemiştir.

Tarihî misyonunun ve sorumluluğunun Türkiye’den beklediği görevi başarıyla yerine getirmesinde vazgeçilmez şart,kendisinden beklenen vakar ve tecrübe ile hareket edip hayal kırıklığı yaratmamasıdır. Problemlerini halletmeyi bilen,çevresine güven veren ve bağımsız devlet gibi davranabilen güçlü bir Türkiye,Türk dünyası için yalnız deneyim ve model olarak değil,moral olarak da çok gereklidir.Tabii bunun tersi bir durum,yaratacağı hayal kırıklığıyla büyük olumsuzluk doğuracaktır.Türkiye’yi yönetenler, dışarıda temsil edenler her halleriyle Türkiye adına,Türkiye için hareket ettiklerini göstermek zorundalar. Yoksa Türkiye’nin hiç hak etmediği ve tarihin de milletin de affetmeyeceği vahim kusurlar,ayıplar ortaya çıkar.Her şeyden önce;Türkiye’yi yönetenler,“Türk” davası”na sahip değilse bile,hiç olmazsa”Türklük ile davalı”olmamalıdır.Ülkeyi yönetenlerin Türk mensubiyetinde veya-bari rol icabı-Türk temsiliyetinde problem yaşanmaması şarttır.İç politikada on yıldır Türkiye’nin Türk devleti olmadığını göstermeye çalışanlar;Türk dünyası ile hangi kardeşliği yaşayıp yaşatacaktır?Türkiye’nin yönetici olarak masaya oturanların en çok o ülkedeki ABD üslerinin durumunu dile getirmesinin yaratacağı hayreti ve vahim hayal kırıklığını Türkiye hak etmiyor.Sadece Türk Cumhuriyetleri değil,Beşar Esad da aynı şaşkınlığı ifade etti:”Ankara’dan gelenlerin Şam’daki ABD Büyükelçisinden farkları yok.”Yani…?Öyle ise,birinden birine gerek yok…İki bin yıllık devlet geleneğine sahip bir memlekete bu ayıbı yaşatanları millet de,tarih de,Allah da affetmez.

Türk dünyası ile ilişkilerde ilgisizlik ve soğukluk ne kadar yanlışsa,tutarsız ve acemice gayretler de o kadar zararlı olabilmektedir.Gerek devlet politikaları,gerekse kamuoyu beklentileri ve oluşumlar titiz bir dengeye ve gerçekçi planlara dayanmalıdır.Özellikle,Türk kavram ve mensubiyetinin kabulü noktasında herkesin çok hassas davranması gerekiyor.Kendisini Kazak,Kırgız,Özbek…hisseden hiç kimse,”Hayır,sen o değilsin,busun”diyerek kazınılamaz.Evet;Türk’tür,”Dilim”dediği dil,Türkçenin önemli bir lehçesidir,bazı telaffuz farkları hariç,hemen hepsinin Türkiye Türkçesi ile daha ilk anda yarıyı aşan kelime ortaklığı vardır,gramer aynıdır.Töre,terbiye,Dede Korkut,Ahmet Yesevî,Hoca Nasıraddın hepimizindir.Bunlar kimsenin inkâr edemeyeceği ve küçümseyemeyeceği kuvvetli soydaşlık senetleridir.Ama bütün bunlara ve daha fazlasına rağmen“Ben Kazağım,Kırgızım”diyeni tekzip etmek yanlıştır.Unutmamak gerekir ki; Kırgız,Özbek,Kazak…vatandaşlığının da sadece yirmi yıllık bir geçmişi vardır.

Toplumsal rızayı ve katılımı gerektiren büyük sosyal ve siyasî projeleri;arkadan iterek değil,önünü açarak dizayn etmek,daha sağlıklı bir yoldur.Türkiye bu noktada çok önemli,tarihî bir rol oynamalıdır, oynamak zorundadır.Ama bu;asla ve asla;hadi Türkleşin deyip arkalarından itmek veya karşılarına çıkıp ”O değilsiniz,busunuz”diyerek patronluk,agaylık taslamak biçiminde olamaz.Zaten bu yaklaşım daha ilk anda;”Ne o,bir Sovyet gitti,başımıza şimdi öbür Sovyet mi gelecek?”tepkisi ile karşılanıyor.Siz Türkiye olarak o coğrafyaya giden öğrencinizle,hocanızla örnek tavırlar sergilerseniz,işçiniz çalışkanlığıyla dikkat çeker,iş adamınız yarattığı değer ve kattığı birikimle bölgenin ekonomik dinamosu olursa;bölge insanı “sizden olduğunu”,Türk mensubiyetini ifade etmekte gecikmeyecektir.Yeterki,o insanlara sizinle aynı soya mensubiyetin;gurur,güven ve kazanç kaynağı olduğunu hissettirin.Beklediğiniz sosyal gelişmelerin önünü açmak,toplumsal vicdanlara cazibe yaratmak zorundasınız.Aksi takdirde;hiçbir halinizle izah edemediğiniz güzel şeyleri ısrarla ifade etseniz de,kazandırıcı olmayacaktır.

Sığ ve soğuk bir slogan soydaşlığı,hem bireysel tutumlarda,hem devlet politikasında yanlıştır. Toplumu;uzun vadeli sosyal,kültürel,ekonomik ilişkilerle hazır hale getirmeden,acelecilik ve kolaycılığa yönelerek acemice takdim edilip devreye sokulan siyasiprojeler,başlangıçta ne kadar iyi niyetli olursa olsun sonuçta hüsran getirecektir.

“Türklük”ün ortak mensubiyet olarak canlılık ve işlerlik kazanması;hem bölge devletleri ve halkları arasındaki her türlü ilişkinin kurulmasında uygun ortam ve öncelik yaratacak;hem de aynı ülkeyi oluşturan etnik grupların âhenginde önemli rol oynayacaktır.”Sonuçta hepimiz Türk’üz”duygusu ne kadar güçlü olursa;bölge ülkelerinin yaşayacağı problemlerin aşılması,etnik yapıların çıkaracağı iç çatışmaların önlenmesi o kadar kolay olacaktır.Bu müştereklik şuuru yaşanıyor olabilse idi,meselâ,2009 baharında Kırgısiztan’da Celalabad-Oş bölgesinde yaşanan üzücü olaylar o boyutta olmayabilirdi.

Türk Cumhuriyetlerinin hepsinin kendisine göre problemleri,özellikleri,avantajları ve dezavantajları vardır.Türkiye’nin her biri ile ilişkileri de bu çerçevede şekillenmektedir.

Türkmenistan:Doğal zenginlikleri ile ön plana çıkan bir Türk devletidir.5 milyona yaklaşan nüfusla 5.900 $ civarında milli gelire sahiptir.21 trilyon metreküp doğalgaz,6.8 milyar ton petrol rezervi

mevcuttur.Ürettiğinin %40’ını ihraç edecek kadar da elektrik enerjisi vardır.Bütün bu zenginlikler her geçen gün refaha dönüşmektedir.Türkiye için özellikle doğalgaz konusunda ciddi ortak olabilir.Ancak doğalgaz ithalatımızda Türkmenistan payı yeterli değildir.

Özbekistan:28 milyon nüfusa sahiptir.2.800$lık milli geliri vardır ve düzenli biçimde dış ticaret fazlası vermektedir.Altın başta olmak üzere,madencilik ve tarımda bölgenin önemli merkezlerindendir. Türk müteahhitlik hizmetleri tutarı 1 milyar $’a ulaşmıştır.Ancak;Türkiye-Özbekistan arasındaki sosyal, kültürel ve siyasi ilişkiler maalesef alt seviyededir.Taşkent,Buhara,Semerkant gibi şehirleri;bütün Türk âlemi için önemli ve kutlu merkezlerdir.Belki de bu tarihî mirasın etkisiyle;Özbekistan,bölgede İslâmî hassasiyeti yüksek olan ülkelerdendir.

Kırgızistan:5.5 milyon nüfusla,2.080 $ gelirle bölgenin fakir ülkelerindendir.200 bin kilometrekarelik yüzölçümünün sadece %7’si tarıma elverişlidir.Tanrı Dağları ülkenin yarıdan fazlasını kaplamaktadır. Hayvancılık,kısmen madencilik ve sınırlı tarım alanları yegâne geçim kaynağıdır.Ülkenin güney kesiminde yoğun bir Özbek nüfus mevcuttur.Bişkek’te açılmış bulunan Türk-Kırgız Manas üniversitesi 3 bin civarındaki öğrencisi ile ülkenin en büyük ve prestijli kurumlarındandır.Ayrıca Celalabad’daki;Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı’na ait işletme Fakültesi;Kırgızistan,Türkiye ve Türk dünyasının diğer bölgelerinden gelen yüzlerce öğrenciyi yetiştirerek Türk dünyası ilişkilerine ve Türk gençlerinin kaynaşmasına hizmet etmektedir.

Kazakistan:Türkiye’nin dört katı yüzölçümü ile Türk Cumhuriyetlerinin en büyüğüdür.Ülkenin; petrol,doğal gaz,tarım ve madencilikten doğan imkânlarıyla 15 milyon nüfus yaşamaktadır.Bunların içinde Kazak oranı %50’nin üzerindedir.Güney’de Özbek,kuzey kesimde Rus nüfus yoğundur.Nur Sultan Nazarbayev;1991’den beri,istikrarlı yönetimi ile ülkesi,bölgesi ve Türk dünyası için şanstır.Türkistan’ı “Türkî Dünnenin ruhanî astanası”(Türk dünyasının manevi başşehri) olarak tanımlar ve alfabe birliğine olumlu yaklaşımı vardır.Kazakistan sadece haritasıyla değil,Türk dünyasına bakışıyla da büyüktür.Ünlü Kazak şair Mağca Cumabay,Kazakları ve Türkiye Türklüğünü kastederek diyor ki:”Türk’ün iki hayırlı evladı var;biri Ortaasya’da atasının yurdunu,öteki Anadolu’da atasının adını koruyor.”Hoca Ahmet Yesevi’nin şehri Türkistan’da bulunan Ahmet Yesevi Türk – Kazak Üniversitesi,yıllardır başarı ile hizmet vermektedir. Her haliyle ülkenin örnek kurumlarındandır.Değişik Türk ülkelerinden gelen binlerce genç Türkiye Cumhuriyeti Devletinin desteği ile bir yanda çağdaş eğitim almakta,diğer yanda Türk yakınlaşmasının örneğini yaşamakta ve yaşatmaktadır.

Azerbaycan:Diğer Türk devletlerine oranla Türkiye ile her anlamda yakınlığı çok daha yoğun olan bir Türk ülkesidir.Her şeyden önce dil yönünden böyledir.Diğerlerinin dili(Doğu Türkçesi)Türkiye Türkçesi ile lehçe düzeyinde ciddi ayrılıklar gösterirken,Azerbaycan Türkçesi(Batı Türkçesi)Türkiye Türkçesi ile aynı kolun(Oğuz Türkçesi)dalı konumundadır.Tarih içerisinde,coğrafyanın da katkısıyla yakın ilişkilerimizolmuştur.Bağımsızlıktan sonra;kendisini“Atatürk’ün Askeri”olarak tanıtan Ebulfeyz Elçibey,daha sonra ”Bir millet,iki devletiz”diyen Haydar Aliyev ve şu anda devam eden İlham Aliyev yönetimi Türkiye’yi hep öncelikli görmüşler;Türkiye de onları,komşu ülke değil,kardeş ülke olarak görmüştür.Ancak son yıllarda bu örnek yakınlık bazı fitnelerle zaaf yaşamıştır.Türkiye’yi yönetenlerde “Türk dışı unsurlara”karşı zaten var olan yoğun ve tuhaf sempati,konu Ermenistan olunca daha da artmış,Okyanus ötesinden gelen talimatla sınırsız dostluğa dönüşerek sınırların açılması hamleleri başlamıştır.Erivan’daki bir toplantıda zamanın dışişleri bakanının,Ermenistan dışişleri bakanı ile bir olup Azerbaycan Dışişleri Bakanını küçük düşürme çabası,Bursa’daki milli maçta Sarkisyan’ın gönlünü hoş etmek için Azeri kardeşlerimize yapılan kabalıklar,değil kardeşliğe komşuluğa da sığmadı.Bütün bunlar;Türk devletininmilli politikalarına aykırı olarak,toplumun iradesini çiğneyerek ve vicdanını kanatarak yapılan yanlışlardır.Neyse ki;Türkiye Türklüğü ile Azerbaycan Türklüğü arasındaki kardeşlik,bu gafletlerle yıkılmayacak,bunlara ve yaptıklarına rağmen devam edecek kadar güçlüdür.

Yüreği;”Ağzı köpüren yeleli atlar üstüne yeminim vardır / Azerbaycan yüreğimde bir şah damardır” (Y.B.Bakiler) duygusuyla dolu Türk milliyetçileri,günü geldiğinde bu yarayı da saracaktır.

Karadeniz’in Kuzeybatı köşesinde bir Türk toplumu daha var.Moldova devletinin vatandaşı olanGökoğuz(Gagavuz)lar…Bağımsız devlet olmamaları,ilişkilerin Moldova devleti ile yürütülmesi;Türkiye-Moldova-Gökoğuz yönetimi arasında titiz dengeleri ve diplomatik hassasiyetleri gerektirmektedir.Fakat, Türkiye’nin iyi niyetine güvenen dost Moldova yönetiminin hoş görüsü sayesinde ilişkiler yirmi yıldır ciddi bir problem yaşamadan devam etmiştir.Gagavuzlar,ülkenin güney kesiminde,3 kasaba ve 30’a yakın köyde yaşayan 200 bin kadar bir nüfusa sahip bir topluluktur.Bulgaristan ve Ukrayna’da yaşayan Gagavuzlar da vardır.Ekonomik imkânlar son derece sınırlı,hayat şartları zordur.Tarım ve hayvancılık, tarıma dayalı küçük ve orta ölçekli sanayi,başlıca geçim kaynaklarıdır.Türkiye’de çeşitli sektörlerde iş bulabilenler sayesinde transfer edilen ekonomik güç,bölge geçimine önemli katkı sağlamaktadır.Türkiye daha ilk günden itibaren Gagavuzlardan ilgisini esirgememiştir.Otonom yönetim kazanmalarında zamanın yönetimlerinin,özellikle 8.Cumhurbaşkanımız sayın Süleyman Demirel’in ilgi ve katkılarının payı büyük olmuştur.Onun bir belirtisi olarak da;Gagavuzya’nın en büyük köyü olan Kongaz’a,Milli Eğitim Bakanlığı tarafından açılan S.Demirel Türk-Moldova Lisesi 12 yıldır hizmet vermektedir.Diğer ülkelerdeki gibi Moldova’da da TİKA Program Koordinatörlüğü Başkentte,Kişinev’de hizmet vermektedir. Ayrıca, Gagavuzya’nın başşehri Komrat’ ta yine TİKA’ya ait Atatürk Kütüphanesi âdeta bir kültür evi olarak görev yapmaktadır.

Yaygın bir kanaat vardır:”Tarih boyunca Türk,Müslümanlığını kaybetti ise,Türklüğünü de kaybetmiştir.” İslâmî hassasiyetimizin hoşuna gittiği ve Müslümanlık gururumuzu okşadığı için,bu hükmü sorgulamadan,”acaba?”demeden bir birimize nakledip dururuz,elbette doğrudur.Bu tespitin;Bulgarlar başta olmak üzere Orta Avrupa’da yaşanmış örnekleri vardır ama,kesin hüküm değildir,istisnası olabilir. İşte;Ortodoks mezhebinden hıristiyan ama bal gibi de Türk olan Gagavuzlar,bunun örneğidir.Kilisede Türkçe kullanacak kadar Türk’türler.Türkçeleri de;boş bulunduğunuz bir anda kendinizi Türkiye’de zannedip çalışanlara ”Kolay gelsin “dediğinizde, “Kolaysa başınıza gelsin” cevabını alacağınız kadar Türkçedir,mecazlarıyla,deyimleriyle bile Türkiye Türkçesidir.Gagavuzlar Türk’tür;Belediye Binasının kapısına“At üstünde Oğuz Kağan”figürü koyacak kadar Türk’tür.Gagavuzlar Türk’tür;zamanın Belediye Başkanı Nikolay TAVŞANCI’nın kartvizitine Bozkurt sembolü koyacak kadar Türk’tür.On yıldır,ömründe bir kere“Türküm” dememişler tarafından yönetilip de,Gagavuzların Türklüğüne dudak büzmeye kalkışanlar;”Kendi ülkelerinde böyle bir belediye başkanı var mı,öyle biri çıksa,başına neler gelir?”sorusunu cevaplamak zorundadır.

200 milyon insan…İnsanoğlunun “insan” olmaktan sonraki ikinci temel bağıyla,soydaşlıkla birbirine bağlı.Bu bilincin güçlü olması,bu 200 milyon Türkün her birisini birey olarak daha güçlü,güvenli ve zengin yapar.Hem,ülkelerin iç huzurunun,hem de ülkelerarasındaki dostluğun en doğal ve hazır sigortasıdır, ülkelerin yöneticileri için büyük bir politik birikim ve avantajdır.Ve,daha önemlisi,bu uyum ve güçle bir araya gelmiş 200 milyonluk bir Türk âlemi;bölge için,hatta dünyanın güvenliği için çok önemli kazanç olacaktır.Türk dünyasına mensup her fert,Türk dünyasının dostluğunda kendi huzur ve menfaatini bulmalı ve dostça yaklaşmalıdır.Türk dışı unsurlardan bazıları;ideolojik saplantılarla veyakısa vadeli hesaplarla Türk varlığına ve gücüne düşmanca baksalar da;bilmeliler ki,özlenen Türk dünyası kendileri için de hayırlıdır.