Sayın Başkan Değerli Milletvekilleri,

Görüşülmekte olan 197 sıra sayılı Toplu İş İlişkileri Kanun Tasarısının birinci bölümü hakkında şahsım adına söz aldım. Hepinizi saygılarımla selamlıyorum.

Endüstri İlişkileri sistemimizde her şey, hükümetin ve bir takım yandaş basının gösterdiği gibi güllük gülistanlık değildir. Türkiye’de endüstri ilişkilerinden büyük bir kaçış yaşanmaktadır.

Çok uluslu şirketlerle ülkemize taşınan endüstri ilişkilerinden kaçış politikaları; endüstri ilişkileri yerine insan kaynakları yönetimini ikame etme politikalarına kapı aralamıştır. Bu politika değişimi sendikaları devre dışı bırakan bir harekettir.

Küreselleşmenin ülkeye taşıdığı bu politika hedefine ulaşma yoluna girmiş gözükmektedir. Böylece iş hukuku ferdi iş hukuku haline geliyor ki bu yeniden iki yüz yıl geriye, yani endüstri devriminin başı olan döneme dönüşü hatırlatmaktadır.

AKP döneminde sendikal örgütlülük iyice zayıflamış, sendikalaşma oranı hızla düşmüştür. TÜİK verilerine göre ücretli ve yevmiyeli çalışan sayısı 15 milyon 900 bin kişi, SGK verilerine göre kayıtlı işçi sayısı 12 milyon kişidir.

Buna karşılık; sendikalarda örgütlü işçi sayısı 885.000 kişidir. Toplu sözleşme kapsamındaki işçi sayısı da 580.000 kişidir. Kamuda örgütlü işçi sayısı belediyeler de dahil olmak üzere yaklaşık 360.000 kişidir. . Özel sektörde örgütlenme oranı % 2’lerdedir.

OECD’nin son sendikalaşma verilerine göre Türkiye yüzde 5.9’luk sendikalaşma oranıyla OECD ülkeleri arasında sonuncu durumdadır. 

“Sendikalaşma oranları her yerde geriliyor, bizde de geriliyor” denebilir. Diğer ülkelere nazaran ülkemizde sendikalaşma oranında yüksek oranda düşüş yaşanmaktadır. Türkiye sendikalaşmanın gerilemesi konusunda başa güreşmektedir. OECD’de sendikalaşma oranı 2001-2099 arasında yüzde 20.4’ten yüzde 18.4’e gerilemiş. Özetle OECD’de yüzde 10’luk bir düşüş var. Türkiye’de ise yüzde 40’lık. 

Toplumun örgütsüzleştirilmesi ve oluşturulan korku imparatorluğu neticesinde, AKP Hükümetinin yanlış politikalarına, adaletsiz ve ayrımcı uygulamalarına karşı gerekli tepkinin verilmemesinin adı da ekonomide istikrar olarak takdim edilebilmektedir.

Ne yazık ki ülkemizde insanların zulme isyan ruhu bastırılmış, hak arama duygusu köreltilmiştir. Bugünlerde, krizle anılan Yunanistan’da sendikalaşma oranı yüzde 24, İtalya’da yüzde 35 olduğu dikkate alındığında, Türkiye’nin sendikalaşmayı önleyerek sözde istikrarlı bir ekonomi gerçekleştirdiği ortaya çıkıyor. Yani ne kadar az sendika, ne kadar örgütsüz toplum, o kadar çok istikrar!

Değerli Milletvekilleri,

Sendikalar demokrasinin temel taşlarıdır. Sendikacılığın kan kaybetmesi demokrasimiz açısından da bir zaaftır. AKP Hükümetinin, işçilerin sendikasızlaştırılmasına niçin karşı durmadığı elbette önemli bir soru olarak ortada durmaktadır.

Sendikasız ve toplu sözleşmesiz işyerlerinde iş barışının nasıl sağlanacağı ve sürdürüleceği düşünülmelidir. Çağdaş bir endüstri ilişkileri talep ediliyor ise, sendikalı işçilerin ve toplu iş sözleşmeli iş yerlerinin artmasına destek sağlanmalıdır.

Çalışma hayatı işçi ile işveren haklarının dengeli bir şekilde korunması yanında, işin korunmasını da dikkate alan politikalar çerçevesinde tanzim edilmelidir.

Çalışma hayatındaki problemlerin çözümü ve çalışma barışının tesis edilmesi için çalışma hayatındaki çoklu danışma mekanizmaları güçlendirilmeli ve tarafların etkin katılımları sağlanmalıdır.

Endüstri ilişkilerinde haklara saygı esas alınmalı, iş uyuşmazlıklarının iyi niyetli yaklaşımlarla çözümüne önem verilmeli, örgütlenme önündeki engeller kaldırılmalıdır. Sendikal haklar çağdaş normlara uygun hale getirilmelidir.

Hemen ifade edelim ki, sendikalı işçi sayısının azalması, toplu iş sözleşmeli işyeri sayısının azalması toplu iş hukukunu da önemsizleştiren bir sürece yol açmıştır.

Anayasamızın 53 üncü maddesine göre; işçiler ve işverenler, karşılıklı olarak toplu iş sözleşmesi yapma hakkına sahiptirler. Ancak, AKP Hükümeti ocak ayından bu yana 9 aydır toplu iş sözleşmesi hakkını açıkça ihlal ederek anayasal suç işlemektedir.

Sendikaların bin altı yüz civarında yetki talebine Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı cevap vermemektedir. Bu nedenle 350 binden fazla işçinin toplu iş sözleşmesi yapılamamıştır. İşçiler henüz ücret zammını alamamış olup, mağdur edilmiştir. 

Bakanlığın gerekçesi sendika üye istatistiklerinin yayımlanmaması. Peki yayımlayacak olan kim? Kendisi. 2009 Temmuz ayından bu yana bu istatistikler yayımlanmıyor. Sendika üyeliğinde Sosyal Güvenlik Kurumuna yapılan işçi bildirimlerinin esas alınacağına dair düzenleme yapılıyor, ancak bu düzenlemeye de uyulmuyor, 3 defa erteleniyor.  Bunları yapan, çıkardığı Kanuna bile uymayan kim AKP Hükümeti.

Ondan sonra da 10 yıllık iktidarın Çalışma Bakanı Toplu İş İlişkileri Yasası çıkmadığı için yetki veremediklerini pişkince söyleyebiliyor.

Aileleriyle birlikte milyonları ilgilendiren sözleşme sürecinin tıkanmasının mazereti olamaz. 

Ama “tam bir acziyet, beceriksizlik, ciddiyetsizlik ve sorumsuzluk örneği sergileniyor. Toplu sözleşme yapılamamış, işçiler ücret zamlarını alamamış AKP Hükümetinin umurunda bile değil.

“Yasa yok, toplu sözleşme yok, ücret zammı yok.” diyorlar. Grev zaten yok. Grev hakkını kullanmaya kalkan işçiler yasayla engellenerek bir de işlerinden edilmektedir. AKP’nin ileri demokrasi anlayışı böyle.

AKP Hükümeti vergi zamlarına gelince hiç tereddüt etmemekte, hiç eli titrememekte, insafsızca zamlar yapmaktadır. Elektrikten doğalgaza, benzinden mazota, tüpgazdan otogaza kadar zamlar milletimize yağmur gibi yağmaktadır. AKP Hükümeti, yapılan zamları bile gülerek geçiştiren ve bir şey olmamış gibi takdim eden bir acımasızlığı göstermektedir. Sayın Başbakan elektriğe ve doğalgaza gelen zam oranlarını ifade ederken öyle çok fazla değil yüzde 10-15 düzeyinde diyebilmiştir.  Diğer taraftan asgari ücrete,memura, emekliye, çalışana maaş zammı verirken 40 dereden su getirmektedir. 

Ücretlerde “sefalet” düzeyi devam etmektedir. Bugünkü asgari ücret ile çalışanların zorunlu ihtiyaçlarını asgari düzeyde bile olsa, karşılaması mümkün değildir.

Zaten düşük belirlenen asgari ücretten bir de bir de vergi, prim gibi kesinti yapılmaktadır. Böylece asgari ücret, tespit edildiği andan itibaren yetersiz, çelişkili ve tutarsız olmaktadır.

Asgari ücret, çalışanlara insanlık onuruna uygun bir yaşayış sağlayabilecek düzeyde olmalıdır. İşçiye ödenen net asgari ücret, mutlaka açlık sınırının üzerinde olmalıdır. Ücretlilerin vergi yükü de azaltılmalıdır.

Değerli Milletvekilleri, 

AKP Hükümeti de işçileri köle gibi görmekte ve bunu da resmen ifade etmekten hiç kaçınmamaktadır.

Başbakan’a bağlı Türkiye Yatırım Destek ve Tanıtım Ajansı Başkanlığının resmi internet sitesinde bakın ne diyor. Türkiye’de yatırım yapmak için sayılan 10 nedenden işgücüyle ilgili kısma bakın.  Aynen okuyorum.

“26 milyonu aşkın genç, eğitimli ve motive profesyonel, artan çalışan verimliliği, haftada 52,9 çalışma saati ve çalışan başına yıllık ortalama 4,6 gün hastalık izni ile Avrupa’daki en uzun çalışma süreleri ve çalışan başına ortalama hastalık izninde en düşük oran”

Adeta; köle pazarlarında köle satar gibi “İşçimiz çok çalışır, az hastalanır.” diye tanıtım yapılıyor.  Bu nasıl bir zihniyettir? Bu nasıl bir anlayıştır?  

Haftalık çalışma süresinin 52,9 saat olduğunu söylemek, yasa dışı bir uygulamayı devlet olarak ifşa etmek ve övmektir. Sayın Bakan bundan haberiniz var mı? Bakanlık olarak siz mi verdiniz bu bilgileri? Yoksa uyuyor musunuz?

Ülkemizde haftalık çalışma süresi 45 saat değil mi? Fazla çalışma süresi yılda 270 saati aşamaz. Fazla çalışmada işçinin onayı şarttır. Ülkemizdeki işçilerin tamamı gönüllü olarak fazla çalışma yapsa bile ortalama çalışma süresi 50 saati geçemez.

Gerçi bunları sayın Çalışma Bakanına söylemenin bir anlamı ve faydası yok. Taşeronlaşmayı temel politika olarak uygulayan AKP Hükümetinin Çalışma Bakanı “taşeronluk kölelik gibi” diye pişkince itirafta bulunduğunu hepimiz biliyoruz. 

Türkiye’nin dört bir yanında yüz binlerce işçi, iş güvencesinden yoksun biçimde, ağır çalışma koşullarında, hakları ihlal edilerek, sendikasız, asgari ücretle, hatta asgari ücretin altında, taşeron işçisi olarak çalıştırılmaktadır.

İnsan onuruna yaraşır, düzgün işlerin sunulması esas olması gerekirken, evrensel normlardan uzak kalarak, kar mantığıyla, fazla çalıştırılan, ancak karşılığı ödenmeyen, bir nevi kölelik sistemini andıran taşeronlaşma kabul edilemez bir durumdur.

Devletin işsizliğin yoğun olduğu ortamdan istifade ederek  uyanık ve fırsatçı tüccar gibi davranmaya, daha az personel maliyeti için farklı numaralar denemeye  hakkı olmaması gerekir. Çünkü hak,adalet,eşitlik gibi ilkeler ile toplumu bir arada tutan  devlet, yine bu ilkeler üzerinden devam etmek ,kamuoyunda olumsuz şüphe doğuracak tasarruflardan kaçınmak zorundadır.

Her geçen gün sorunları daha da artan taşeron işçilerine Hükümet bir an önce sahip çıkmalı, çalışma şartları ve ücretleri iyileştirilmelidir. Devletin asli ve sürekli hizmetlerinde çalıştırılan taşeron işçileri mutlaka kadrolara atanmalıdır.

Ülkemizde yıllardan beridir geçici işçilik adı altında bir dram yaşanmaktadır. Yüz binlerce işçi devletin asli ve sürekli işlerini yapmalarına rağmen, yılın belli bölümlerinde işten çıkarılmaktadır.

Geçici statüyle çalışan bir işçinin ne zaman işten çıkartılacağını ne zaman işe başlatılacağını, işe başlayıp, başlamayacağını bilemeden hayata tutunmaya çalışması son derece zordur. Bu şekilde çalışanların yaşadığı psikolojik baskıyı ve sıkıntıyı geçici işçi olarak çalışmayanların bilmesi mümkün değildir. 

Geçici İşçilik kavramı adından da anlaşılacağı üzere, geçici işlerde istihdam edilen personel kavramına denk gelmektedir. Öyle ki geçici diye nitelendirilen işlerde ara vermeksizin çalışarak emekli olan geçici işçi arkadaşlarımız bulunmaktadır. Buradan da anlaşılacağı üzere geçici iş ile geçici işçilik arasında kavram olarak ciddi bir çelişki bulunmaktadır. Bu çelişki de ne yazık ki bizzat devlet eliyle zaman içerisinde daha da derinleştirilmiştir.